Door Robert Calis – opleidingsontwikkelaar voor het Instituut voor Veiligheid
In de media wordt veel gesproken over verward gedrag, maar ook de term onbegrepen gedrag komt vaak voorbij. Beide begrippen verwijzen naar gedrag dat afwijkt van wat we als ‘normaal’ beschouwen in een bepaalde situatie. Denk aan iemand die boos is, onsamenhangend praat of gedesoriënteerd lijkt. Dit gedrag is niet altijd te herleiden tot een psychiatrische aandoening; het kan ook veroorzaakt worden door dementie, een verstandelijke beperking, middelengebruik of ingrijpende gebeurtenissen zoals schulden, verlies of dakloosheid. Soms is het tijdelijk, soms langdurig. Soms lijkt het ernstig, soms alleen ‘anders’.
Het verschil tussen verward en onbegrepen gedrag
Hoewel beide termen te maken hebben met gedrag dat moeilijk te duiden is, zit er een belangrijk verschil tussen. ‘Verward gedrag’ verwijst naar gedrag dat ontregelend of afwijkend is en risico’s met zich mee kan brengen. ‘Onbegrepen gedrag’ legt meer de nadruk op het onvermogen van de omgeving om het gedrag goed te interpreteren. Op deze website hanteren we bewust de term verward gedrag, omdat dit het beste aansluit bij de situaties waarmee professionals in het veiligheidsdomein – en in het bijzonder de politie – te maken krijgen. Dit gedrag vraagt om een zorgvuldige, professionele reactie.
Wat is verward gedrag?
Verward gedrag is vaak onverwacht en moeilijk te plaatsen. Dit kan vragen oproepen bij omstanders en hulpverleners: Wat is hier aan de hand? Wat kan ik doen? Hoe blijf ik rustig en professioneel? Er wordt vaak gedacht dat verward gedrag altijd voortkomt uit psychiatrische problemen, maar dat is niet zo. Iedereen kan door ingrijpende gebeurtenissen tijdelijk ander gedrag vertonen. Denk aan een echtscheiding, baanverlies of een overlijden. Dit kan leiden tot verhoogde prikkelbaarheid, somberheid of juist heftige emotionele reacties.
In sommige gevallen raakt iemand echt even de weg kwijt en vertoont gedrag dat hinderlijk of ontregelend is. Dit kan variëren van agressief reageren en schreeuwen tot irrationele handelingen zoals zomaar het verkeer in lopen of vernielingen aanrichten. Politieagenten krijgen in hun werk regelmatig met dit soort situaties te maken. Hun taak is om de situatie veilig en beheersbaar te maken en de persoon de juiste hulp te bieden om verdere escalatie te voorkomen.
Waarom aandacht voor verward gedrag?
In de nieuwsberichten op onze website delen we voorbeelden van situaties waarin de maatschappij geconfronteerd werd met verward gedrag. Helaas leiden deze situaties soms tot agressie of andere ontregelende acties. Toch is dat lang niet altijd het geval. Door kennis en begrip over verward gedrag te vergroten, kunnen we bijdragen aan een betere omgang met deze situaties en de juiste ondersteuning bieden aan de mensen die het nodig hebben.
Wil jij je kennis over verward gedrag vergroten?
Volg dan onze leergang verward gedrag, inclusief gratis e-learning.