Rik van Schaik is jeugdbeschermer met ruime ervaring bij onder andere Samen Veilig Midden-Nederland en het Expertiseteam Veiligheid Utrecht. Daarnaast is hij docent bij het Instituut voor Veiligheid en lid van diverse tuchtcolleges. In deze blog deelt hij een van zijn ervaringen met onbegrepen gedrag.
Een crisis en onbegrepen gedrag
‘’Afgelopen zomer kwam Iris, een 17-jarig meisje, op mijn pad. Volgens verschillende onderzoeksrapporten en behandelplannen had ze suïcidale gedachten, wat tot uiting kwam in destructief gedrag zoals zichzelf snijden en langs het treinspoor lopen. Toen ik haar ontmoette, bevond ze zich in crisis en kon haar woongroep haar veiligheid niet meer waarborgen.
Gesloten zorg vs. open zorg
De leefgroep stelde voor Iris op te nemen in een gesloten jeugdzorginstelling, waar ze gefixeerd en geïsoleerd zou worden. Iris en haar ouders waren hier echter fel tegen, aangezien Iris eerder getraumatiseerd was door een opname in zo’n instelling. Ondanks druk van de gemeente en andere betrokkenen besloot ik samen met mijn gedragswetenschapper geen machtiging voor gesloten zorg aan te vragen.
Leren van iris’ talent en wensen
De angst om zelfmoord te voorkomen mag de zorg niet blokkeren. Het belangrijkste was om de veiligheid van Iris te waarborgen, maar ook om haar wensen en talenten te erkennen. Tijdens een huisbezoek ontdekte ik dat Iris creatief was, goed in talen en veel van dieren hield. Ze vertaalde songteksten op haar eigen manier en had de wens om een hond te krijgen, signalen van leven die vaak niet werden opgemerkt in de rapportages.
Maatwerk in de zorg
Iris had al 21 verschillende zorginstellingen doorlopen, waardoor haar vertrouwen in de zorg was aangetast. We kozen ervoor om haar niet gesloten op te nemen, maar juist maatwerk te leveren. We vonden een zorgverlener die bereid was intensieve zorg in een open setting te bieden, waar Iris haar creativiteit en liefde voor dieren kon uiten. Dit werd de basis voor haar herstel.
Herstel en samenwerking
Nu, een half jaar later, is Iris veranderd. Ze spreekt over haar creatieve bezigheden en haar zorg voor haar hond. Haar leven is rustiger geworden, en ze heeft dezelfde zorgverleners en woning al langer dan een half jaar. Dit proces ging echter niet zonder strijd, maar door open communicatie met Iris en haar ouders hebben we gezamenlijk het risico gedragen. Iris heeft me geleerd dat het herkennen van zelfs de kleinste signalen van leven essentieel is voor herstel.’’
Meld je aan voor de leergang onbegrepen gedrag
Ben je geïnteresseerd in het verder ontwikkelen van jouw kennis en vaardigheden op het gebied van onbegrepen gedrag? Het Instituut voor Veiligheid biedt een leergang over dit onderwerp, zodat politie en handhavers goed voorbereid kunnen omgaan met onbegrepen gedrag in de openbare ruimte. Meer informatie vind je hier. Daarnaast bieden we een kenniscentrum waarop we nieuws, blogs en interviews rondom dit onderwerp.